Prima di fare "copia" e "incolla"

Quando decidi di copiare ed incollare i contenuti di questo blog, abbi almeno il buon senso di citarne la fonte.
Scrivere i contenuti di queste pagine è un lavoro molto impegnativo: c'è uno sforzo di memoria, di attenzione nello scrivere il dialetto in maniera precisa e un sacrificio di tempo. Tutto questo lo facciamo per non mandare perse tutte quelle "cusarelle" della nostra terra. Grazie per la collaborazione.

Ziuzì

RIT. Ziuzì, ziuzì te ze ‘mpizze
roppe poche arreota la pizza,
chi z’è viste z’è viste bongiorne
t’arremane a la sacca ru cuorne. (2 volte)

Quanne u cafone te ve a truà
grande favore te cerca e l’à fa,
quanne po’ roppe cuntiente l’à fatte
sazie arremane e de cchiù suddesfatte.
Valle po' roppe nu solde a cercà,
cumm’e n’ussesse te fa jastemà
finge e ‘ncapì e ‘ntramente te fissa
manche s’avissa paà tu a jsse:
fa ru mupe, ru surde e ru sceme
e ze reula cumme le preme:

RIT. Ziuzì, ziuzì te ze ‘mpizze
roppe poche arreota la pizza,
chi z’è viste z’è viste bongiorne
t’arremane a la sacca ru cuorne.

Quann’ù chianchiere saluta e z’nchina
rend’à la chianca a la serva e matina,
‘atta ce cova, ze so  abbaccate,
chella re ddù a tremila à paàte,
sbrita la carta po’ vota e remira,
ca pe felette nu muschele vire,
e tra ru sive e pellecchia re vacca
chi ne và sotte e resente è la sacca:
 a ru sfrije tu siente l’addore
e a ru cunte ze sent’u sapore.

RIT. Ziuzì, ziuzì te ze ‘mpizze
roppe poche arreota la pizza,
chi z’è viste z’è viste bongiorne
t’arremane a la sacca ru cuorne.


Quanne ru miereche va pe chiamà
certe ddu ore pe poche a’ spettà,
quann’è menute ze vota p’attuorne,
cerca l’anticepe senz’avè scuorne:
roppe nù poche c’ù puze à tastate
storce ru musse e t’à bell’e spacciate,
riest’à suffrì: è difficile il caso,
scapp’e tu rieste che tante re nase.
Pe paà te cunziglie e arevenne
le picciune che tutte le penne.

RIT. Ziuzì, ziuzì te ze ‘mpizze
roppe poche arreota la pizza,
chi z’è viste z’è viste bongiorne
t’arremane a la sacca ru cuorne.


Quann’au speziale recetta sperisce
se stà ‘nzenite re botte stranisce,
po’ re suspire n’à voglie a jettà,
abbuoffe ‘ncuorpe e nen può astemà;
già ze capisce à sturiate tant’anne
pe rarte bobbe e cascè pù malanne,
ma sane n’jesce se triche e nen fuje
ca de le solde ru seme distruie:
E’ prodotto di marca tedesca!
Che te crire ca fusse acqua fresca?

RIT. Ziuzì, ziuzì te ze ‘mpizze
roppe poche arreota la pizza,
chi z’è viste z’è viste bongiorne
t’arremane a la sacca ru cuorne.


Quanne l’aucate t’à sott’acchiappate
può stà cuntiente e rurmì spenzierate:
uè ma che rice la causa è sicure?
Eh!.. po’ ze tratte e’sciucchezze e pretura!
Jenne e rijenne che ove e pullastre,
struje le scarpe e cu roce te castre;
po’ a la fine la caus’è perdute,
rieste: marite, mazziate e……curnute!
Ddije ce libbra, ce scampe Maronna
r’aucate da usciere e da ronne.

RIT. Ziuzì, ziuzì te ze ‘mpizze
roppe poche arreota la pizza,
chi z’è viste z’è viste bongiorne
t’arremane a la sacca ru cuorne.


La canzone Ziuzì rappresenta cinque personaggi tipici della tradizione nello svolgimento delle loro attività, raccontati con un pizzico di ironia e a tratti con sarcasmo. Infatti il termine “ziuzì”, proprio del dialetto campobassano, significa moina, raggiro.
Il testo della canzone è stato messo in scena dal Gruppo d’Arte Popolare all’inizio degli anni ottanta.

La fiera de Ferrazzane


"A Ferrazzane 'na fiera ze fà
addò le suttane ze puonne accattà!"
"...e che ce n'ema fà?!
Ma che ci jamm' a fà,
se a chella fiera là
suttane n'ema accattà!!!
Ce tocca d'aspettà
la fiera addò ce sta...
Chelle che serve a nù
è 'na cosa che nen sa tu!!!"

"A le Bagnuole 'na fiera ze fà
addò le lenzole ze puonne accattà!"
"...e che ce n'ema fà?!
Ma che ci jamm' a fà,
se a chella fiera là
lenzole n'ema accattà!!!
Ce tocca d'aspettà
la fiera addò ce sta...
Chelle che serve a nù
è 'na cosa che nen sa tu!!!"

A Casacalenda 'na fiera ze fà
addò le mutand' ze puonne accattà!
"...e che ce n'ema fà?!
Ma che ci jamm' a fà,
se a chella fiera là
mutand' n'ema accattà!!!
Ce tocca d'aspettà
la fiera addò ce sta...
Chelle che serve a nù
è 'na cosa che nen sa tu!!!"

"A Guglienisce 'na fiera ze fà
addò le cammisce ze puonne accattà!" 
"...e che ce n'ema fà?!
Ma che ci jamm' a fà,
se a chella fiera là
cammisce n'ema accattà!!!
Ce tocca d'aspettà
la fiera addò ce sta...
Chelle che serve a nù
è 'na cosa che nen sa tu!!!"

"A le Cerrite 'na fiera ze fà
addò l' marite ze puonne truà!"
"...ma ch'aspettam a fà?!
Curret tutt là
se a chella fiera là
marite ze pò truà!!!

Ajotte jamm' jà
la rodda già ce sta...
N' resta che spusà!!!
E trullì e lariulà!

Ajotte jamm' jà
la rodda già ce sta...
N' resta che spusà!!!
E trullì e lariulà!!!"

(Voce: Benito Faraone)

Funtana Vecchia


Mo t'anna abbandunate, vecchia fonte,
Funtana Vecchia amica de le spuose;
pecchè tu nen allucche e fa streverie
quanne la gente a te te passa accante?

Pecchè nen t'arrecuorde ca cchiù d'une
ze 'ne meniva a te, mo so tant'anne,
pe'pute' di 'na parulella a chella
ch'isse vuleva bene e amava tante?

Ru tiempe passa,
tutte ze scorda,
ma chi te' core
ce soffr'assà...
Chi z'arrecorda
ru prim'amore
Funtana Vecchia,
repenze a te.

De resciacquà le panne, che la scusa,
o de l'addemmullià. La quatrarelia
ze ne meniva a te a matutina
carca de panne e chiena de passione.

Doppe d'avè lavate e resciacquate
cercavan nu cantucce pe'ru monte,
ru cchiù stramane, addò ce steva u sole
p'arrassucà la tela e fa l'amore...

Ru tiempe passa,
tutte ze scorda,
ma chi te' core
ce soffr'assà...
Chi z'arrecorda
ru prim'amore
Funtana Vecchia,
repenze a te.

I' che sò fatte vecchie, doppe tante,
me so vulute fà na rempatriate,
pe' recurdarme de lu tiempe antiche
e pe' putè verè s'ive cagnate.

T'hai truvata sola, abbandunata,
e meza sderrupata e senza titte,
ma nen'hai truvate panne spas a u sole
e viste nen'hai figliole a fà l'amore.

Ru tiempe passa,
tutte ze scorda,
ma chi te' core
ce soffr'assà...
Chi z'arrecorda
ru prim'amore
Funtana Vecchia,
repenze a te.

(Versi: Francesco Paolone - Musica: Lino Tabasso)

Viecchie castielle mie

Sta vota so turnate sule sule,
mentr' la sera chiane chiane cala,
da rame a rame nu cardille vola,
ru nide 'a fatte 'n cim' a nu pignuole.
Chesta muntagna, bella era 'na vota
mo è tutta sfriggiat' e marturiata;
z'a so' vennuta pe' ddu' solde appena
tanta bellezza ca prezze nen tene.

M'affacce 'a lu turrione guarde abbasce
ze vere spaliata Campuasce;
ra Sant'Antuone Abbate a le Vazziere
ze virene le ville e le quartiere,
ze virene le ville a luntananza
ma ce sta chi nen te' manch' 'na stanza,
ma grazie a Ddie, ce sta l'aria bbone,
ca fa campà le bbestie e le perzone.

Viecchie castielle mie, viecchie Munforte,
sule vicine a tte trove cunforte;
tu guarde, siente e nen t'entrighe 'e niente,
ma sa' le fattarielle re la gente.
Vulesse fa turnà Cola Monforte
ch' tutte chille ca teneva a corte,
mmieze a picciune ca fanne crù crù
tra antenne, pale e file de la tivù.

(Buldrini - Aurisano)

Sciore sperdute

Sciore sperdute, sciore de muntagna,
nata mmieze a le ruve e la 'ramegna...
La turturella ha perse la cumpagna
e chiagne, chiagne, e nen z'arrassegna.

I' ch'haije perse u core, nen me lagne,
ca de l'amore mìe tu nen si degne,
l'acqua de le sciurille è tutta bagna,
e lùcene le stizze a la sulagna.

'N'coppa a nu carde rusce nu cardille
salutanne lu sole z'arrescalle
dent a lu piette mì' com'a nu 'rille,
lu core pe'l'amore semp abballa.

Ma quiste core è com'a na farfalla
che vole da nu sciore a nu sciurille,
e campa quante na jurnata calla,
e more pe' murì sempe tranquille.

'Nsieme a la mente, na chianta de ruta,
dent'a lu rieste che sa com'è nata...
La prima notte che te siè 'ddurmuta,
lu spose chiane chiane t'ha vasciata.

La luna curiosa t'ha veduta
'nsieme a l'amore tiè, stretta, abbracciata...
Essa, pe' gelusija, z'è 'nnascunnuta:
na nuvola, passanne, l'ha celata...

(Versi: Vittorio Barone - Musica: Alfonso Petrecca)

Nenna bionda 'e Sant'Antuone

A vederte a Sant'Antuone
piglià l'acqua a la funtana
cu la spara ent'a le mane
aspettanne chi te ponne,
o a la chiazza la matina
accattanne pummarole,
jete, perzeche, scarole,
u penzier me camina...

Nenna bionda,
sciore bell',
se t'avesse addò dich'i...
nenna bionda,
sciore bell',
quanta vasce a perzechelle
te vulesse fà sentì!

Quanne spunte pe' la vija
che chiss'uocchije 'e marunnella,
'sse capille e 'ssa faccella,
i' 'nze sa che facarrija...
Te strignesse forte forte
pe' stutarme stu calore
che pe' te me 'nfoche 'ncore
e me dà turmiente 'e morte...

Nenna bionda,
sciore bell',
se t'avesse addò dich'i...
nenna bionda,
sciore bell',
quanta vasce a perzechelle
te vulesse fà sentì!

Te diceve: "Sient a me
che chiss'uocchie e ssa faccella
tu 'n può fà la servettella
ssu mistiere nen è pe' te!..."
Tu fra cante, sciure e suone
aiscia sta e chiena 'e ardore
campà sule pe' l'amore
nenna bionda 'e Sant'Antuone...

Nenna bionda,
sciore bell',
se t'avesse addò dich'i...
nenna bionda,
sciore bell',
quanta vasce a perzechelle
te vulesse fà sentì!

La femmena e prima e chella e mo

Se nonna mè z'arretruasse qua,
verenne è botte stà mudernetà
nen le perdunarrije a le scenziate
'ca sule mò 'sse cose hann'ammentate.

Prima pe lavà 'ddu stracce e panne,
a rischie de piagliarse 'nu malanne,
ze mettevene 'ncape 'na scuffecchia
e po calavene a funtana vecchia.

Uè femmena e prima, uè femmena e mò
la femmena de prima penzava a fatijà.
Uè femmena e prima, uè femmena e mò
la femmena muderna penza sule a passiggià.

Ha fatte mò la scienza 'na 'mmenzione,
ha frabbecate bianche 'nu cascione
ca nen te 'cchiù lu nome de sicchione,
ce può lavà premenne 'nu bettone.

Pure la scopa è stata lecenziata
e n'ate marcangegne hanne cacciate,
che scopa, allisce e tutte sdurezzisce,
senza fatija la casa repulisce.

Uè femmena e prima, uè femmena e mò
la femmena de prima penzava a fatijà.
Uè femmena e prima, uè femmena e mò
la femmena muderna penza sule a passiggià.

Pe poca piatte, tanne eva diune,
bastave sule vrora e maccarune,
mò, 'mmece, pe luà lu troppa sive
z'ha da 'ccattà 'nu cuoppe e detersive...

E tu femmena e mò te lagne ancora
senza penzà a la femmena d'allora!
Sienteme a me, stattene allegre e cante
ca pure mò lu core ze trapiante.

Uè femmena e prima, uè femmena e mò
la femmena de prima penzava a fatijà.
Uè femmena e prima, uè femmena e mò
la femmena muderna penza sule a passiggià.

(Versi: Antonio Manocchio - Musica: Adriano Parente)